PETA ŠKOLA MEDIJSKE ETIKE
za studente novinarstva iz Sarajeva, Banja Luke, Tuzle i Mostara
Sarajevo, 01-05. decembra 2010.
Vijeće za štampu u Bosni i Hercegovini je, u periodu od 01. do 05. decembra 2010. godine, u Sarajevu, održalo Petu školu medijske etike za studente novinarstva iz Bosne i Hercegovine.
Već četvrtu godinu zaredom, Vijeće za štampu u BiH organizira ovakav vid edukacije za studente novinarstva, gdje u dobroj saradnji sa katedrama novinarstva sa četiri bosansko-hercegovačka fakulteta, polaznicima Škole medijske etike pruža dodatno praktično znanje o profesionalnom i etičkom izvještavanju i slobodnom novinarstvu, kao osnovu demokracije.
Ove godine je Vijeće za štampu u BiH okupilo 49 studenata novinarstva iz BiH, sa Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Sarajevu, Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Mostaru, Fakulteta političkih nauka Univerziteta iz Banja Luke i Filozofskog fakulteta Univerziteta u Tuzli. Posebna vrijednost ove Škole je upravo u okupljanju mladih ljudi iz raznih dijelova Bosne i Hercegovine koji, pored zajedničkog učenja, uspostavljaju nova prijateljstva i nove kontakte, što će im biti od velikog značaja u budućnosti. Druženje i pozitivna energija među mladima mogla se osjetiti već prvi dan njihovog zajedničkog boravka u Sarajevu, što ovogodišnju Petu školu medijske etike čini još značajnijom, na veliku radost organizatora i pokrovitelja Škole: Njemačke ambasade u BiH, NED fondacije, CRD organizacije i JTI.
U intenzivnom petodnevnom programu, studenti su učili o primjeni etičkih standarda novinarskog izvještavanja, o samoregulaciji medija i profesionalnom izvještavanju kao zaštiti slobode novinarstva i slobode medija, o radu Vijeća za štampu u BiH, Kodeksu za štampu BiH kao osnovi profesionalnog i slobodnog izvještavanja, o razlici između samoregulacije i regulacije, te medijskoj legislativi i mehanizmima zaštite novinara, izvještavanju o korporacijama, o novim medijima i etici izvještavanja na internet-portalima. Veliki dio programa posvećen je praktičnim vježbama prepoznavanja kršenja Kodeksa za štampu, na osnovu stvarnih žalbi građana na neistinito pisanje štampe u BiH, Njemačkoj i Belgiji.
Program je bio raznovrstan, predavači iz BiH i Europe kompetentni i stručni, što je uveliko doprinijelo dobroj radnoj atmosferi i izuzetnoj pažnji polaznika tokom svih pet dana intenzivne edukacije.
Prvi Sekretar Njemačke ambasade u BiH, gđa Claudia Bush, održala je uvodno predavanje o ljudskim pravima i pravu na tačnu, istinitu informaciju, kao jednom od osnovnih ljudskih prava, te o opasnim posljedicama manipulacije informacijom. Također, studentima je pojasnila razloge zbog kojih Njemačka ambasada u BiH i ove godine podržava rad Vijeća za štampu u BiH, među kojima je jedan od najvažnijih projekat edukacije mladih novinara u Školi medijske etike Vijeća za štampu u BiH, za studente novinarstva iz BiH.
Samoregulacija medija, kao osnov etičnog novinarskog izvještavanja i jedan od najvažnijih indikatora slobode medija u demokratskim zemljama, razlikovanje regulacije od samoregulacije medija, medijska legislativa BiH, europske preporuke, povelje i konvencije koje garantiraju slobodu izvještavanja i slobodu govora, osnov su s kojim uvijek počinju predavanja u Školi etike Vijeća za štampu u BiH. Bez dobrog osnova teško je usvojiti znanje i razumijevanje medijske etike i sebe kao profesionalnog novinara koji poštuje etiku svoje profesije. Zbog toga se ovo temeljno predavanje ponavlja i na kraju Škole, kroz zanimljiv test znanja – natjecateljski kviz. Tako se, ponavljanjem lekcija definitivno usvaja etika novinarstva. Predavač za medijsku samoregulaciju i voditeljica cijelog programa je Ljiljana Zurovac, Izvršna direktorica Vijeća za štampu u BiH.
Medijska slika BiH predstavljena je studentima kroz vrlo interesantno i detaljno predavanje doc.dr. Lejle Turčilo sa Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Sarajevu, kao i novi trendovi koji se javljaju u bh. novinarstvu.
Imajući u vidu veliku ulogu interneta i sve veću popularnost web portala i internet novinarstva, u program Škole uvrštena je i tema poštivanja medijske etike u tzv. „novim“ medijima. Glavni i odgovorni urednik web portala Sarajevo-x.com, g. Faruk Borić, inače član UO Vijeća za štampu u BiH, je približio studentima redakcijski rad u jednom takvom mediju, od načina prikupljanja informacija, do njihove distribucije, ujedno ih upoznavajući i sa radom u redakciji dnevnih novina i načinu pravljenja dnevne novine.
G. Flip Voets, Ombusman za medije i Generalni Sekretar Flamanskog Vijeća za štampu Belgije, je sa studentima imao interaktivno predavanje o internet novinarstvu, E-zine, Weblog, Podcast, Videocast, RSS-feed, sadržaju koji kreiraju sami korisnici i generalno emitiranje na internetu. Vrijedno je napomenuti da su studenti iz BiH ova interaktivna predavanja pratili na engleskom jeziku, što uključuje također i diskusiju, komentare i postavljanje pitanja.
Interesantno predavanje, pogotovo za studente koji su, umjesto klasičnog novinarstva, odabrali odnose sa javnošću kao buduću profesiju, bilo je o etici izvještavanja o korporacijama. Etiku ponašanja, istraživanje i izvještavanje o korporacijama održala je gđa Sandra Fazlić-Kasalo, menadžerica za poslove korporacije i komunikaciju JTI kompanije.
Praktični dio nastave, kada su polaznici Škole vježbali na stvarnim žalbama građana na pisanje štampe, pobudio je veliko interesovanje studenata, pogotovo što primjeri nisu bili samo iz bosanskohercegovačke prakse, već i iz europske prakse također. G. Manfred Protze, član Vijeća za štampu Njemačke, je kroz konkretne primjere kršenja etičkih normi u njemačkim listovima, studentima pojasnio rad Žalbene komisije Vijeća za štampu Njemačke i dileme sa kojima su se oni susretali prilikom rješavanja brojnih žalbi građana. Praktične vježbe s primjerima iz bh. prakse sa studentima je radio dr.sc Enes Osmančević, docent na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Tuzli, također i član Žalbene komisije Vijeća za štampu u BiH.
Predavanje prof.dr. Nade Ler-Sofronić – Izvještavanje medija o rodnim sadržajima, uvijek izaziva burnu diskusiju i zanimanje studenata. Tako je bilo i ove godine, posebno na praktičnom dijelu nastave, kada su analizirani tekstovi iz štampe o nasilju u porodici, i rezultati istraživanja o zastupljenosti žena u medijima u predizbornom periodu.
Posljednjeg dana Škole medijske etike Vijeća za štampu u BiH, studentima je prikazan dokumenatni film novinara Bore Kontića „Godine koje su pojeli lavovi“, koji govori o posljedicama manipulacije informacijom u periodu 1992-1995. godine na prostoru ex-Jugoslavije. U razgovoru sa studentima nakon prikazanog filma, g. Kontić je pojasnio razloge zbog kojih je pristupio pravljenju filma o ovoj osjetljivoj temi i podsjetio, još jedanput, na važnost profesionalnog i odgovornog novinarstva koje treba biti osnovna zadaća svakog novinara.
Projekat je podržan od amabasade SR Njemačke u BiH, fondacije NED, organizacije Civil Right Defenders – CRD, te kompanije JTI u BiH.
Svečanost dodjele Certifikata za aktivan i kvalitetan rad tokom realizacije programa, uvijek je nezaboravna. Tako je bilo i ove godine. Zabava koja je uslijedila nakon dodjele Certifikata, uz iznenađenje i na radost studenata, sa rock zvijezdom Irinom Kapetanović, još je jednom pokazala koliko su ovakvi događaji važni za povezivanje mladih ljudi iz različitih nacionalnih sredina BiH, da je zajednički život više nego moguć. Peta škola medijske etike za studente novinarstva iz BiH je završena ali nastavlja da traje kroz njihovo znanje o etici, koje će biti primjenjeno u medijima.
Facebook grupa: VIJECE ZA STAMPU U BIH: Peta skola medijske etike
Polaznici Zimske škole medijske etike za studente novinarstva iz BiH:
- Mirza Begić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Almira Hasanović, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Merima Mušanović, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Mirela Kišić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Refik Osmanović, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Medina Ahmedić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Ana Jurišić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Alisa Smajić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Ivana Bilić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Elvisa Kavgić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Ivan Arambašić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Tuzli
- Hajrudin Ćoralić, Gimnazija Bihać
- Danijel Lepir, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Nikolija Bjelica, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Selena Močević, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Borislav Vukojević, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Marko Vejić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Borjana Brborović, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Dejan Rauš, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Vedrana Šmitran, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Jovana Borovčanin, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Bojana Sekulić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Gorana Sekulić, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Marko Vrhovac, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Sanja Bjelajac, Filozofski fakultet, Univerzitet u Banja Luci
- Azra Habibija, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Denis Hadžić, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Selma Kečalović, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Ivan Bajdak, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Džana Berkovac, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Erna Saljević, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Ines Sandžaktarević, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Emina Beklija, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Samra Mašić, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Melina Borčak, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Almir Maksić, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Goran Trogrančić, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Sarajevu
- Tamara Trajkovski, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Zorica Rudež, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Zoran Mateljak, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Ružica Limov, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Martina Ćurić, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Marko Vuleta, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Maja Tabak, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Maja Kresić, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Darko Lončar, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Karmen Hasić, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Anđela Krivić, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru
- Anamarija Jelonjić, Filozofski fakultet, Sveučilište u Mostaru