VIJEĆE ZA ŠTAMPU U BOSNI I HERCEGOVINI
realizovalo
Okrugli sto za urednike i novinare web portala u BiH-II
Nastavak dijaloga o samoregulaciji, regulaciji i praksi u borbi protiv govora mržnje
Mostar, 31.05.2013.
Vijeće za štampu u Bosni i Hercegovini uspješno je realizovalo Okrugli sto za urednike i novinare web portala u BiH – II. Skup koji je održan u Mostaru, 31.05.2013. godine, nastavak je prošle godine započetog dijaloga o samoregulaciji, regulaciji i praksi u borbi protiv govora mržnje, a organizovan je u okviru projekta Vijeća Evrope „Promocija profesionalizma i tolerancije u medijima u Bosni i Hercegovini“. Okrugli sto u Mostaru je okupio respektabilan broj od čak 53 učesnika – vlasnike, urednike i novinare web portala iz cijele zemlje – Banja Luke, Tuzle, Bihaća, Cazina, Mostara, Ljubinja, Višegrada, Sarajeva, Brčkog, Bileće. U radu Okruglog stola su učestvovali i članovi Žalbene komisije Vijeća za štampu u BiH, predstavnici Udruženja BH novinari, Vijeća Evrope i Misije OSCE u BiH, medijski eksperti, članovi akademske zajednice.
Internet je posljednji bastion slobode, posljednje mjesto gdje ljudi mogu reći šta misle bez ikakvih ograničenja, ali vlasnici portala su odgovorni za sve sadržaje u svom mediju, pa tako i za komentare posjetilaca, te moraju naći način da spriječe da se iz njihovog medija širi govor mržnje – poručeno je sa Okruglog stola u Mostaru.
Registracija, identifikacija, odgovornost
Kao moguća rješenja za efikasnu borbu protiv govora mržnje u online medijima predloženi su premoderacija komentara, jasno vidljivo i nedvosmisleno isticanje uslova komentarisanja i upozorenja da IP adresa komentatora nije anonimna, eventualno korišćenje naprednih softvera, ali i da svaki od vlasnika ili osnivača portala dobro razmisli šta su mu misija i cilj i kome se obraća. Izražen je jednoglasan stav da je neophodna registracija portala ili bar minimum identifikacije kroz jasno istaknute osnovne podatke o osnivaču (ime, adresa, broj telefona, poreski identifikacijski broj i/ili broj žiro računa ) i ime odgovornog urednika portala. Registracija je pitanje identifikacije i odgovornosti. Izražena je i spremnost portala da se vidnim isticanjem markice da prihvataju i poštuju Kodeks za štampu i online medije BiH legitimišu pred publikom kao profesionalni i odgovorni mediji. Opšta, jednoglasna ocjena svih učesnika Okruglog stola je da postoji nedvosmislena potreba jačanja mehanizama samoregulacije online medija kroz nastavak saradnje sa Vijećem za štampu u BiH, jedinim samoregulativnim tijelom za štampane i online medije u zemlji.
– U BiH ne postoji registar online medija. Istraživanje Vijeća za štampu u BiH, sprovedeno na uzorku od stotinjak portala, pokazalo je da više od polovine njih nema adekvatan Impressum, niti kontakt podatke redakcije. Ne zna se ko su vlasnici, urednici, autori tekstova. Postoji potreba zakonskog definisanja govora mržnje koji se plasira u komentarima posjetilaca web portala, kako bi bilo jasno da li on predstavlja vrijeđanje na nacionalnoj i vjerskoj osnovi ili predstavlja i nešto drugo – istakla je gđa Ljiljana Zurovac, Izvršna direktorica Vijeća za štampu u BiH, slikovito oslikavajući ulogu komentara u online medijima stavom da se „novine čitaju od posljednje strane, a portali od komentara“.
Etika medija i etika u medijima
O praksi, izazovima i problemima administriranja komentara posjetilaca web portala i odgovornosti urednika online medija govorile su panelistice gđa Anamarija Jelonjić, novinarka portala bljesak.info i gđa Tatjana Rogulja, odgovorna urednica portala nezavisne.com.
-Pojačanom uredničkom odgovornošću, odabirom tema i načinom na koji ih plasiramo na portalima možemo uticati na smanjenje govora mržnje čitalaca – ocijenila je gđa Rogulja.
Gđa Jelonjić je prenijela iskustva portala bljesak.info koji administrira komentare pomoću softvera, po principu prepoznavanja ključnih riječi, te pomoću kategorizacije komentara od strane samih čitalaca.
-Svaki komentarkoji dobije deset negativnih glasova posjetilaca portala automatski se briše – objasnila je gđa Jelonjić.
Medijska ekspertica u Vijeću za štampu u BiH, gđa Isabella Kurkowski, prezentovala je praksu i iskustva zemalja članica EU na polju zakonske registracije internet portala, a doc.dr Miloš Šolaja, profesor Fakulteta političkih nauka iz Banja Luke, akcenat je stavio na etiku.
-Etika medija i etika u medijima! Činjenica da neko ima pravo da napiše komentar ne znači i pravo na objavljivanje komentara. Znači, potrebna nam je etika uređivanja. I potrebna nam je edukacija novinara i urednika, pa i publike – istakao je profesor Šolaja.
O samoregulaciji, regulaciji i praksi u borbi protiv govora mržnje u online medijima, te radu Žalbene komisije Vijeća za štampu u BiH govorili su g. Danijel Senkić, urednik portala dosije.ba, gđa Ljiljana Zurovac, Izvršna direktorica Vijeća za štampu u BiH i prof. dr Miodrag Živanović, predsjedavajući Žalbene komisije Vijeća za štampu u BiH.